انحراف مداری زحل با دایرة‌البروج 27 درجه است و با توجه به چرخش تقریباً 30 ساله زحل به گرد خورشید، انتظار می‌رود تا حلقه‌های زحل به شرایطی برسند که بر روی یک خط قرار گیرند. این سنگ‌ها و غبارهای متعددی که حلقه زحل را تشکیل داده‌اند، احتمالاً از واپاشی یا برخورد چند قمر بر گرد زحل تشکیل شده‌اند و چندین قمر این سیاره که در اصطلاح به چوپان موسوم هستند باعث می‌شوند تا این حلقه بر گرد سیاره باقی بماند.
در ساعت 19:37 هنگام غروب جمعه 13 شهریور، حلقه‌های زحل از دید ناظرین زمین همخط خواهند شد. در این شب شاید بتوان با عکاسی حلقه بسیار باریک و تاریکی را مانند یک خط بر روی زحل یافت. البته رصدگرانی که از مدت‌ها پیش در حال رصد زحل بوده باشند، شاهد بودند که از ماه تیر و مرداد به تدریج به خاطر رسیدن زحل به اعتدال بهاری (20 مرداد) دیگر امکان رصد حلقه‌ها فراهم نبوده است.
زیرا در زمان اعتدال بر روی سیاره زحل، حلقه‌های رو به خورشید سایه‌ای جالب را در پشت خویش ایجاد کرده‌اند و باعث شده‌اند که حلقه‌های دورتر زحل به طور عادی تیره‌تر از قبل به نظر آید. اکنون این روند مدتی است ادامه داشته تا از دید ناظرین زمین نیز این حلقه‌ها بر روی یک خط قرار بگیرد. لذا انتظار می‌رود تا مدتی دیگر حلقه‌ها بار دیگر بر روی این سیاره نمایان شوند.
ولی طی یک سال گذشته به دلیل بروز این پدیده، بهترین فرصت برای رصد و اختفای قمرهای زحل فراهم شده است. قمر مشهور و اسرار‌آمیز تیتان یکی از آنهاست که می‌توانیم اختفا و یا عبور آن از زحل را به نظاره بنشینیم. البته به دلیل نزدیک‌شدن زحل به مقارنه با زمین، رصد این سیاره این شب‌ها به سختی در افق غربی امکان‌پذیر است، ولی طی 2 ماه آینده این سیاره فاصله مناسبی را در آسمان صبحگاهی از خورشید خواهد یافت.
آسمان صبحگاهی و رصد سیاره زحل و حلقه‌های تازه‌پدیدار شده آن از یک سو و رصد زیبایی‌های دیگر این سیاره، از جمله افتادن سایه قمرها بر روی حلقه‌ها که توسط فضاپیمای کاسینی تهیه می‌شود و همچنین رصد گرفتگی تعدادی از قمرهای معروف از جمله تیتان و عبور سایه آن از سطح این سیاره یکی از زیباترین و نادرترین وقایع نجومی است که در زمان هم‌خطی حلقه‌های زحل رخ می‌دهد. این پدیده تا 5 بهمن تکرار می‌شود و کشور ایران بهترین زمان را برای رصد این پدیده در اختیار خواهد داشت.
البته اختفا و گذر تیتان در یک چرخه دیگر از فروردین تا تیر سال آینده تکرار خواهد شد و سپس تا 15 سال دیگر شاهد بروز این رویداد‌های جالب نخواهیم بود.
با این حال رصد گرفتگی و گذر سایه تیتان به مراتب از اختفا و گذر آن زیباتر است و امید است که وضعیت مساعد جوی امکان رصد زیبای این پدیده‌ها را فراهم کند. در جدول زیر محاسبات مروبط به این رویداد‌ها آورده شده است. توجه داشته باشید که هر جه به بهمن‌ماه نزدیک می‌شویم زحل زودتر طلوع خواهد کرد و زمان بیشتری را بری رصد این پدیده‌ها در اختیار خواهید داشت.
تاریخ ساعت توضیح
22 مهر 03:20 آغاز گرفتگی
30 مهر 01:00 آغاز عبور سایه
08 آبان 02:43 آغاز گرفتگی
15 آبان 23:20 آغاز عبور سایه
16 آبان 05:12 پایان عبور سایه
24 آبان 04:08 آغاز گرفتگی
01 آذر 23:40 آغاز عبور سایه
02 آذر 04:09 پایان عبور سایه
10 آذر 01:37 آغاز گرفتگی
10 آذر 05:53 پایان گرفتگی
17 آذر 23:05 آغاز عبور سایه
18 آذر 03:03 پایان عبور سایه
26 آذر 01:11 آغاز گرفتگی
26 آذر 04:42 پایان گرفتگی
03 دی 22:23 آغاز عبور سایه
04 دی 01:51 پایان عبور سایه
12 دی 00:56 آغاز گرفتگی
12 دی 03:21 پایان گرفتگی
19 دی 22:12 آغاز عبور سایه
20 دی 00:30 پایان عبور سایه
28 دی 00:15 آغاز گرفتگی ناقص
28 دی 02:28 پایان گرفتگی
05 بهمن 21:26 آغاز عبور ناقص سایه
05 بهمن 23:44 پایان عبور ناقص سایه
ماهنامه نجوم
